Davacıyız; Suyu, yaşam hakkını, hukuku savunuyoruz !

 

Muğla'nın farklı bölgelerinden yurttaşlar, sivil toplum örgütleri olarak 9 Kasım 2023 tarihinde DSİ'ye dilekçeler verdik. Neydi  talebimiz? Muğlalılar su sıkıntısı çekerken insanların, doğanın yaşam hakkı olan su termik santrallere soğutma suyu olarak veriliyor. Bu işte çok büyük bir yanlışlık, adaletsizlik ve vicdansızlık var. DSİ'ye verdiğimiz dilekçelerde bunları dile getirdik ve termik santralleri işleten şirketlerle yapılan su tahsisi protokollerini iptal etmesini istedik. Ancak 465 yurttaşın dilekçelerinin hiçbirine yanıt verilmedi. Bizler de yasal haklarımızı kullanarak bugün taleplerimiz doğrultusunda DSİ'ye İdare Mahkemesinde davamızı açtık, termik santrallere su tahsislerinin iptalini istedik.

Yapılan hukuksuzlukları yeniden hatırlayalım: 2014 yılında termik santraller özelleştirilmeden hemen önce, Geyik Barajında toplanan yıllık 14.5 Milyon m3 suyun 9.5 Milyon m3'ünün Yeniköy TES'e soğutma suyu olarak verilmesine karar veriliyor. 2016 yılında yapılan diğer bir protokolle de Dipsiz kaynağından 650 lt/sn debisinde su Yatağan Termik Enerji A.Ş.’ye tahsis ediliyor. Bu sözleşmelerin imzalanmasının hemen sonrasında termik santraller özelleştirilerek yapılan bu protokollerde belirtilen miktarlarda suyun kullanım hakkı da termik santrallerin işletmesini alan şirketlere geçirilmişti. 

Bu iki termik santral, her yıl toplam 33,5 milyon m3 içilebilir kalitede su kullanmaktadır. Yani Bodrum Yarımadasında halk susuzluk çekerken, halkın ihtiyacı olan su miktarının iki katından fazlası bu iki santral tarafından tüketilmektedir. 

Su Tahsisleri Yönetmeliği’ne göre halkın ihtiyaçlarının karşılanması öncelikli olması gerekirken, suyun bu işletmelere tahsis edilmesi yönetmeliğe aykırıdır. Üstelik adı geçen termik santraller hakkında 1996 yılında Aydın İdare Mahkemesi tarafından kapatma kararı verilmiştir.  Kapatma kararı daha sonra Danıştay'da onaylanmış, ancak kararın uygulanmaması üzerine davacıların konuyu AİHM'e taşıması sonucunda, Türkiye mahkemelerinin verdiği kapatma kararının uygulanması gerektiği, 2005 yılında AIHM tarafından da onaylanmıştır. 

Yönetmeliğe aykırı olarak yapılan su tahsisleri, söz konusu işletmelerin yasadışı faaliyet gösterdiği dikkate alındığında, hukusuzluğun boyutu çok daha vahim hale gelmektedir. Bu işletmelerin yirmi sekiz yıldır yasadışı faaliyet sürdürmeleri, üstelik kamu kaynaklarının bu şirketlere aktarılmasının, anayasal hukuk devleti ilkeleri ile bağdaşmadığı ortadadır.  

Ne yazık ki hukukun, anayasanın, yargı kararlarının yok sayılmasının adeta normalleştirilmeye çalışıldığı bir süreçten geçiyoruz. Seçmenlerin iradesi yok sayılarak belediyelere kayyımların atandığı, seçme ve seçilme hakkının yok sayılarak seçilmiş politikacıların, belediye yöneticilerinin hapislerde rehin tutulduğu, Anayasa Mahkemesi,  İdare Mahkemesi, Danıştay kararlarının,  uluslararası sözleşmeler gereği uymak zorunda olduğumuz AIHM kararlarının uygulanmadığı bir ülke haline geldik. Muğlalıların adalet talebi, tüm bu hukuksuzluklardan ayrı değildir. Yaşam hakkı olan suyu savunurken her türlü hukuksuzluğa karşı duruyoruz. 

Yaşamlarımız, yaşam  alanlarımız özgürleşinceye kadar, her türlü meşru ve hukuki mücadelemizi sürdüreceğiz.  Kamuoyuna saygılarımızla,

Muğla Su İnisiyatifi

DSİ'ye imzalar teslim edildi: Termik santrallere su tahsisini iptal et !

Muğla'da 72 örgütün temsilcilerinin ve yurttaşların bir araya gelerek 8 Aralık 2023 tarihinde DSİ'nin önünde yaptıkları basın açıklaması ve DSİ'ye verdikleri dilekçelerle başlayan süreçte bugün yeni bir aşamaya girildi, change.org' ta yürütülen kampanyada toplanan 17.376 imza da DSİ Muğla Şubesine teslim edildi.

Muğlalılar ne istiyorlar?

Muğla'da özellikle geçen yaz Bodrum'da yaşanan su sıkıntısının en önemli nedeni olarak termik santrallere yapılan su tahsisleri gösteriliyor. MUSKİ'nin yaptığı açıklamada, DSİ'nin Yeniköy TSE ve Muğla BŞB ile yaptığı protokole göre her yıl Geyik Barajında toplanan suyun 5 Milyon tonu Bodrum'a içme suyu olarak tahsis edilirken 9.5 Milyon tonu Yeniköy TSE'ye soğutma suyu olarak tahsis ediliyor. Aynı şekilde DSİ'nin yaptığı diğer bir protokolle de Dipsiz yeraltı sularının da Yatağan Termik Santraline tahsis edildiği biliniyor.

Yurttaşlar ve sivil toplum örgütleri, yapılan bu protokollerin DSİ'nin uymak zorunda olduğu  Su Tahsisi Yönetmeliğine aykırı olduğunu söylüyorlar. Yönetmeliğe göre halkın su ihtiyacının karşılanması öncelikli olması gerekirken sanayi şirketlerine su tahsisi yapılamaz. Yurttaşların ve örgütlerin diğer öne sürdükleri hukuksuzluk ise; Muğla'daki Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy termik santralleri hakkında 1996 yılında verilmiş olan kapatma kararının bulunması. Aydın İdare Mahkemesi tarafından verilen kapatma kararı daha sonra Yargıtay tarafından da onaylanmıştı. Santrallerin  yargı kararlarına rağmn faaliyetlerinin sürdürülmeye devam etmesi üzerine başvurulan AİHM de 2005 yılında verilen kapatma kararını onaylamış ve Türkiye hükümetine kararın uygulanması gerektiğini bildirmişti. Yurttaşlar, yargı kararının uygulanmamasının hukuk devleti ilkeleri bağdaşmadığını, DSİ'nin yargı kararına rağmen hukuksuzca işletilen santrallere su tahsisi yapmasının da hukuksuzluğu çok daha vahim bir boyuta taşıdığını söylüyorlar.

Muğla Çevre Platformu, İkizköy Çevre Komitesi, İklim Adaleti Koalisyonu, Ekoloji Birliği ve Muğla Su İnisiyatifi'nin çağrıcısı oduğu imza kampanyasında; yargı kararının uygulanarak termik santrallerin kapatılması ve santrallere yapılan su tahsislerinin iptali talep ediliyor.  

 Daha önce aynı taleplerle verdikleri dilekçelere yasal süre içerisinde yanıt verilmediği için yurttaşlar ve sivil toplum örgütleri şimdi de DSİ'ye dava açmaya hazırlanıyorlar.

MSİ'den Basın Açıklaması : Geyik Barajı Kamunundur, Bedelsiz Olarak Kamuya İade Edilmelidir

8 Ocak 2024 tarihinde Muğla BŞB'nin Geyik Barajı'nı satın alarak Bodrum'un su sorununu çözmek istediğine dair çıkan haberler üzerine Muğla Su İnisiyatifi olarak  bir açıklama yapmak ihtiyacı duyduk.

Fotoğraf: Manşet Marmaris

Geyik Barajı 1986-1988 yılları arasında Sarıçay üzerinde içme suyu temini için devlet tarafından inşa edilmiştir. Ancak barajda toplanan sular DSİ tarafından Yeniköy TSE'ye türbinlerini soğutması için tahsis edilmiştir.   Bu santral hakkında Kemerköy ve Yatağan termik santralleri ile birlikte 1996 yılında İdare Mahkemesi tarafından kapatma kararı verildi ve bu karar 2005 yılında AIHM tarafından da onaylandı. Yani yirmisekiz yıldır yasaya aykırı olarak işletilen bir termik santrale su sağlanması nedeni ile yaşadığımız susuzluktan söz ediyoruz.  

Su Tahsisleri Hakkındaki Yönetmeliğin 7. Maddesi, suyun kullanımında halkın içme ve kullanma suyu ihtiyacını en başa koymuştur.   Yani mevzuat açık bir şekilde yurttaşların su ihtiyacının öncelikle karşılanması gerektiğini söylerken DSİ suyu yönetmeliğe aykırı olarak Yeniköy TSE'ye vermektedir. Yasadışı işletilen bir termik santrale yine yasaya aykırı olarak su tahsisi yapılıyor. Anayasa'nın ayaklar altına alındığı bir süreçten geçerken bu hukuksuzlukları adeta 'normal' kabul etmemiz isteniyor.

Doğanın, insanların yaşam hakkı olan su hukuksuz bir  şekilde özel şirketlere verilirken, halkın temsilcisi olarak seçtiğimiz Muğla BŞB yönetimi bu sorunun neresinde durmaktadır?

Muğla BŞB yaptığı açıklamada Geyik Barajını satın alarak Bodrum'da yaşanan su sıkıntısını çözmek istediğini kamuoyu ile paylaşmıştır. Peki kimin parası ile? Elbette ki Muğlalıların... Suyun onyıllardır bölge halkını susuzluğa mahkum ederek hukuksuzca çalıştırılan termik santrallere peşkeş çekilmesine ses çıkarmayan BŞB Yönetimi davacı olmak yerine adaletsizlik kervanına katılarak bizlere yeni bir bedel ödetmeye hazırlanıyor. 

MSİ olarak Muğla BŞB  yönetimine sesleniyoruz: Su yaşam hakkımızdır, ticaret konusu olamaz. Geyik Barajı zaten kamunundur ve daha fazla bedel ödemek istemiyoruz. Paramızın nereye harcanacağına biz karar veririz, halk adına böyle bir kirli ticarete girmenize onay vermiyoruz!

Muğla BŞB'ni ve tüm Muğla ilçe belediyelerini Muğla halkı ile birlikte ortak tavır almaya çağırıyoruz. Gelin hep birlikte suyun ticarileştirilmesine hayır diyelim. Suyun tüm canlıların yaşam hakkı olduğu ilkesi temelinde halktan ve yaşamdan yana yer alın; Anayasayı, yasayı yok sayanlarla aynı safta yer almayın!

Kamuoyuna Saygılarımızla,

Muğla Su İnisiyatifi

Eşsözcüler: Sebahat Genç, Serdar Denktaş

Eposta:muglasuinisiyatifi@gmail.com

X:@msuinisiyatifi

İnstagram:@muglasuinisiyatifi 

fb:/muglasuinisiyatifi

www.muglasuinisiyatifi.blogspot.com

Su Yaşamdır, Kömürlü Termik Santral Ölüm!

Sivil Toplum Örgütlerinin Muğla DSİ Önünde Yaptıkları Basın Açıklaması

Yargı kararının uygulanarak Muğla'daki üç termik santralin kapatılmasını talep eden Muğla Adalet Kervanı tamamlandı. Tozlanmış dosyalar arasında 30 yıldan beri beklemeye devam eden mahkeme kararının uygulanması, kömürlü termik santrallerin derhal kapatılması ve Muğlalılara ödettiği ağır bedellerin son bulması için Muğlalılar yollara döküldü, çığlık çığlık adalet talep etti. Kimden talep ettik? Anayasasında hukuk devleti yazan ülkemiz yöneticilerinden. 

Muğla Adalet Kervanı yoldayken Bodrum'a hayat veren baraj sularının bitmesi nedeni ile Bodrum'un susuz kaldığı haberi geldi. İklim krizinin ağır sonuçlarını yaşıyoruz ve su fakiri bir ülke olma yolunda ilerlediğimiz gerçeği ile yüzleşiyoruz. Ancak Muğlalılar çok iyi biliyorlar ki yaşamakta oldukları susuzluk doğal değil. Günlük hayatlarımızı sürdürülmez hale getiren susuzluk, yetkililerin on yıllardır adaleti geciktirmesi sonucu Muğlalılara ödetilen ağır bedellerin sadece bir boyutu. Üstelik su kıtlığı herkesin bildiği sır olarak varlığını sürdürüyordu. Doğal yaşam kaynaklarımızın enerji ve maden şirketleri tarafından hunharca sömürülmesi devam ederse susuzluğun kaçınılmaz olduğu bilim insanları tarafından söylendi durdu. Ne bakanlıklar, ne valiler, ne halkın seçtiği yerel yöneticiler ne de milletvekilleri bu devasa yaşamsal sorunu dert etmediler. Zira onların derdi müştereklerimiz olan bu zenginliklere, yani sömürülen toprağa, suya, yaşam alanlarına 'yerli ve milli servet' diyerek bir avuç sermaye sahibine çitletmekti. 

Yaşanan su krizinin gerçeklerini bugün, bir kez de suyun yönetiminde sorumlu kurumlar olan DSİ ve MUSKİ'nin önünden kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz. Aslında kendilerinin de gayet iyi bildikleri gerçekleri ortaya koyarken, bu kurumların yetkilerini şirketlerin çıkarlarından yana değil, halktan yana, kamu yararını öne alarak kullanmaya davet ediyoruz. 

Kapatma kararı uygulanmadığı için çalışmasına izin verilen, çevresine ölüm ve zulümden başka bir şey getirmeyen termik santrallere türbinlerini soğutmak üzere içme suyunu kullandırtmasalar, insanların su ihtiyacı karşılanıp bölgede asla su sıkıntısı çekilmeyebilirdi. Termiklere bedava verilen içme suyu, halkın kullanımında “su hayattır” sözünün tam karşılığını bulabilirdi. 

Bodrum’un yıllık su ihtiyacı 44,42 milyon metreküp olarak öngörülmüş, bu ihtiyacın yalnızca 28,14 milyon metreküpü mevcut kaynaklardan DSİ tarafından, MUSKİ Genel Müdürlüğü aracılığıyla sağlanabilmektedir. Dolayısıyla Bodrum yarımadasının su ihtiyacında 16 milyon metreküp hacminde bir açık vardır. Halkın su kullanım ihtiyacı karşılanamazken Yatağan Termik Santrali’nin bir yılda kullandığı soğutma suyunun miktarı 19 milyon metreküptür ve bu su tahsisi Lagina kaynağından temin edilmektedir. Yeniköy Termik Santralinin Kullandığı su miktarı ise 14,5 milyon metreküptür. Santrale tahsis edilen suyun 9,5 milyon m3’ü Geyik Barajı’ndan, geri kalan 5 milyon m3’ü ise Milas Dereköy yeraltı suyu varlıklarından alınmaktadır. Yani iki termik santral, toplam 33,5 milyon m3 içilebilir kalitede su kullanmaktadır. Yani susuzluğa mahkum edilen Bodrum'un ihtiyacı olan su miktarının iki katından fazlasını bu iki santral tüketmektedir. Hem de ne için? Yargının verdiği kapatma kararına rağmen doğaya, insana ölüm saçan termik santraller faaliyetlerine devam etsinler diye! 

Su Tahsisleri Hakkındaki Yönetmeliğin 7. Maddesi suyun kullanımında öncelik sıralaması yapmakta ve halkın içme ve kullanma suyu ihtiyacını birinci, enerji üretimi ve sınai su ihtiyaçlarını ise dördüncü sıraya koymaktadır. Yani yasa açık bir şekilde yurttaşların su ihtiyacının öncelikle karşılanması gerektiğini söylerken DSİ uymak zorunda olduğu kendi yönetmeliğini hiçe saymaktadır.

Aklı, vicdanı olan herkesin isyan ettiği bu gerçekler ortada iken devletin kurumları ne kapatma kararını uygulamayı düşünebilmekte ne de halkın öncelikli su hakkını dert etmektedir. Onlar yeni kuyular açmaktan, denizden tatlı su elde etmek gibi çılgın projelerden söz etmektedirler. Şaşı bakıp şaşırtabileceklerini düşünmektedirler. Ama gerçeklerin üzerini örtmeye güçleri yetmez. Zira termik santrallerin ve onlara kömür sağlayan maden ocaklarının neden olduğu vahşi doğa ve insan sömürüsü gözlerimizin önünde gerçekleşiyor. Bölge halkı ölüm çukurlarının dibinde her gün hasta oluyor, her gün ölüyor, her gün daha fazla susuzluk çekiyor. Devletin kurumları kamu yararını unutmuşlar, hukuku 1 unutmuşlar, sanki tek görevleri kamu kaynaklarını termik santrallerin patronlarına aktarmakmış gibi davranıyorlar. 

Bizler, Bodrumlu, Milaslı, Muğlalı yurttaşlar, sivil toplum örgütleri olarak tüm yetkililere sesleniyoruz: Artık bu akıl tutulmasından, bu hukuksuzluktan vazgeçin! Sizlerin görevi yargı kararlarını uygulamak, yasalara, yönetmeliklere uymak, görevlerinizi yaparken kamu yararını ve adaleti gözetmektir. Derhal yargı kararını uygulayın ve termik santrallerin kapatılmasını sağlayın; onlara kömür sağlamak için verilmiş maden ruhsatlarını, su tahsislerini iptal edin. Termik santraller kapatılırken o santrallerin patronlarına aktarılan kamu kaynaklarını santrallerde ve kömür ocaklarında çalışan emekçilerin sağlıklı koşullarda çalışabilecekleri iş imkanları yaratmak için harcayın. 

Kamuoyuna ve Basına Saygılarımızla,  08.11.2023 

1 2017 Bodrum Yurttaş İnisiyatifi 

2 Akdeniz Yeşilleri Derneği 

3 Akyaka Kültür ve Sanat Derneği (AKS) 

4 Akyarlar Siteler Birliği Platformu 

5 BES Muğla Şubesi (Büro Emekçileri Sendikası) 

6 Bodav -Bodrum Eğitim ve Dayanışma Vakfı 

7 Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği 

8 Bodrum Çevre Platformu 

9 Bodrum Filarmoni Derneği 

10 Bodrum Kadın Dayanışma Derneği 

11 Bodrum Kent Konseyi 

12 Bodrum ODTÜ Mezunları Derneği 

13 Bodrum Savunması 

14 Bodrum Tohum Derneği 

15 Bodrum Yarımadası Kültür ve Çevresini Koruma Derneği 

16 Büyük Menderes İnisiyatifi'ni (BMİ) 

17 CHP Bodrum İlçe Örgütü 

18 Datça Demokrasi Platformu 

19 Datça Kent Konseyi 

20 Datça Turizm ve Çevre Derneği (DAÇEV) 

21 Deştin Çevre Platformu 

22 Dev-Yapı-İş Muğla Temsilciliği 

23 Eğitim-İş Muğla İl Örgütü 

24 Eğitim-Sen Bodrum Temsilciliği 

25 Eğitim-Sen Datça Temsilciliği 

26 EĞİTİMSEN Muğla Şubesi (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası) 

27 Emek Benim Kadın Derneği 

28 Emek Partisi Muğla İl Örgütü 

29 Fethiye Ekolojik Yaşam Derneği 

30 Gökova Akyaka'yı Sevenler Derneği (G.A.S-Der) 

31 Gökova Ekolojik Yaşam Derneği 

32 Güllük Körfezi Koruma Platformu 

33 Gümüşlük Çevre ve Sanat Derneği 

34 Gümüşlük Forum 

35 Hacıbektaşi Veli Anadolu Ķültür Vakfı Datça Cemevi 

36 HDK Muğla İl Meclisi 

37 DEM Parti Muğla İl ve İlçe Örgütleri 

 38 İkizköy Çevre Komitesi 

39 Karya Kadın Derneği 

40 KESK Muğla Şubeler Platformu 

41 Mandalya Çevre Platformu 

42 Marmaris Ekolojik Mücadele Komitesi 

43 Marmaris Ekolojik Tarımsal Kalkınma Kooperatifi 

44 Marmaris Filarmoni Derneği 

45 Marmaris Kent Konseyi 

46 Menteşe Kent Konseyi 

47 Milas 78'liler 

48 Milas Kent Konseyi 

49 Milas Yurttaş İnisiyatifi 

50 Muğla Barosu 

51 Muğla Çevre Platformu 

52 Muğla Kadın Dayanışma ve Danışma Derneği 

53 Muğla Tabip Odası 

54 Muğla’da Alternatif Yaşam Atölyeleri-MAYA 

55 Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Muğla Şubesi 

56 Sandras'ı Koruma Platformu 

57 SES Muğla Şubesi (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası) 

58 Slow Food Gökova Birliği 

59 Slow Food Yaveş Gari Bodrum 

60 Sol Parti Bodrum İlçe Örgütü 

61 Sol Parti Datça İlçe Örgütü 

62 Sol Parti Milas İlçe Örgütü 

63 Sol Parti Muğla İl Örgütü 

64 Şezlongsuz Datça İnisiyatifi 

65 TARIM ORKAM SEN Muğla Şubesi (Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolu Kamu Emekçileri Sendikası) 

66 TİP Muğla İl Örgütü 

67 TÜM BEL SEN Muğla Şubesi (Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası) 68 Türkiye Ormancılar Derneği (TOD) 

69 Türkiye Ormancılar Derneği Muğla Şubesi 

70 Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı (TÜLOV) Bodrum Temsilciliği 

71 Yeşil Sol Parti Muğla İl Örgütü