Su Yaşam Kaynağımızdır, Ticarileştirilemez!

Bugün Köyceğizliler ve Muğlalılar olarak burada Muğla Valiliği'nin hukuku hiçe sayarak Köyceğiz'in yeraltı sularını metalaştırma girişimini protesto etmek üzere biraraya geldik. Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) Yayla Mahallesinde Yeraltı Sularının İçme Suyu Olarak Satışına  Yönelik 3 Yıl Süre ile Kiraya Verilmesi için ihale açtığını ilan etti. İhale 30 Mayıs 2024 tarihinde, yani yarın  yapılacak.

Aynı ihale, yerel seçim öncesinde de gündeme getirilmiş ve  Muğla Su İnisiyatifi olarak yaptığımız basın açıklaması sonrasında iptal edilmişti. Basın açıklamamızda yeraltı sularını özelleştirme girişiminin YİKOB'un  görevi ve yetkisi olmadığını, yasaya aykırı olduğunu belirtmiş ve  iptalini talep etmiştik. İhalenin bugün yeniden gündeme getirilmesinden aslında iptal edilmediğini, sadece ortak yaşam kaynaklarının özelleştirme girişimine karşı halkın tepkisinin seçim sürecinde iktidar partisine yaramayacağı endişesie ile seçim sonrasına ertelendiği anlıyoruz.

Bir kez daha Muğla Valiliğini uyarmak ve kamuoyunun dikkatine sunmak istiyoruz: Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının görev ve yetkileri arasında yeraltı sularının kiraya verilmesi yer almamaktadır. YİKOB'un görevi ve yetkisi olmadan su varlıklarının özelleştirilmesi için ihale açması yönetmeliğe aykırı ve suç niteliğindedir.

Muğla Su İnisiyatifi olarak yaşam hakkı olan suyun ticarileştirilemeyeceğini, Türkiye'nin taraf  olduğu uluslararası sözleşmelere, Anayasaya ve yasalara aykırı bu ihalenin yapılamayacağını  söylüyoruz ve Muğla Valiliğini suç niteliğindeki bu ihaledeki ısrarından vazgeçmeye davet ediyoruz. Suyun her türlü özelleştirme girişimine  karşı  yasal ve meşru haklarımızı kullanarak sonuna kadar mücadele edeceğimizi kamuoyuna duyururuz. 

Bu vesile ile bölgemizin sularının özelleştirilmesii için başka bir girişime daha dikkat çekmek istiyoruz. Yarın Akköprü Barajının özelleştirilmesi için açılan ihalede teklif toplamak için son gün. Bölgemizde çiftçilikle geçinen halkın yararı için,  tarım alanlarının sulanması amacı ile yapılan Akköprü Barajı, sulama sistemi tamamlanmadan satışa çıkarılmıştır. Baraj özelleştirildiğinde bölge halkına sulama suyu parayla mı satılacaktır? Yoksa tarımsal sulamadan vaz geçilip baraj suyunun başka amaçlarla kullanılmak üzere mi satılması mı planlanmaktadır? Muğla Su İnisiyatifi olarak kamu yararı olmayan bu ihalenin de iptal edilmesini, sulama sisteminin yapımının biran önce bitirilerek barajın yapılış amacına uygun olarak  tarımsal alanların sulanmasında kullanılmasına geçilmesini talep ediyoruz.

Saygılarımızla,

Muğla Su İnisiyatifi

Hukuksuzlukta Israr Etmeyin, Köyceğiz Yeraltı Suları İhalesinden Vazgeçin !

Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) 30.05.2024 tarihinde Köyceğiz İlçesi Yayla Mahallesinde Yeraltı Sularının İçme Suyu Olarak Satışına  Yönelik 3 Yıl Süre ile Kiraya Verilmesi için bir kez daha ihale açtığını ilan etti.

Aynı ihale, yerel seçim öncesinde de gündeme getirilmiş ve  Muğla Su İnisiyatifi olarak yaptığımız basın açıklaması sonrasında iptal edilmişti. Basın açıklamamızda yeraltı sularını özelleştirme girişiminin YİKOB'un  görevi ve yetkisi olmadığını, yasaya aykırı olduğunu belirtmiş ve  iptalini talep etmiştik. İhalenin bugün yeniden gündeme getirilmesinden aslında iptal edilmediğini, sadece ortak yaşam kaynaklarının özelleştirme girişimine karşı halkın tepkisinin seçim sürecinde iktidar partisine yaramayacağı endişesi ile seçim sonrasına ertelendiğini anlıyoruz.

Bir kez daha Muğla Valiliğini uyarmak ve kamuoyunun dikkatine sunmak istiyoruz: Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının görev ve yetkileri, çalışma usul ve esaslarını belirleyen yönetmeliğinin 5. Maddesinde tanımlanmıştır. Bu görev ve yetkiler arasında yeraltı sularının kiraya verilmesi yetkisi yer almamaktadır. Muğla YİKOB'un görevi ve yetkisi olmadan su varlıklarının özelleştirilmesi için ihale açması yönetmeliğe aykırı ve suç niteliğindedir.

Muğla Su İnisiyatifi olarak yaşam hakkı olan suyun ticarileştirilemeyeceğini, Türkiye'nin taraf  olduğu uluslararası sözleşmelere, Anayasaya ve yasalara aykırı bu ihalenin yapılamayacağını  söylüyoruz ve Muğla Valiliği'ni suç niteliğindeki bu ihaledeki ısrarından vaz geçmeye davet ediyoruz. Suyun her türlü özelleştirme girişimine  karşı  yasal ve meşru haklarımızı kullanarak sonuna kadar mücadele edeceğimizi kamuoyuna duyururuz. 

Saygılarımızla,

Muğla Su İnisiyatifi

Desalinasyon projeleri çözüm değildir, Çare adaletsiz su yönetimine son vermektir

Tüm dünyada iklim değişikliğinin etkisiyle hava sıcaklıkları artmakta ve kuraklık önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Muğla ilinde de özellikle Bodrum ilçemizde yaz aylarında susuzluk büyük boyutlara ulaşmaya başlamıştır. Son zamanlarda susuzluğa çözüm olarak deniz suyundan desalinasyon ile içme suyu elde edilmesine yönelik planlamalar yapıldığı açıklanmaktadır. Muğla Su İnisiyatifi olarak bu yaklaşımı doğru bulmuyor, ekolojik dengeyi bozan faaliyetler sonucu yaşadığımız bu sorunu yine ekolojik dengeyi bozacak, deniz kirliliğine, deniz canlılarının yok olmasına yol açacak bir yöntemle çözmeye çalışmanın daha fazla sorunlara yol açacağını düşünüyoruz.

Desalinasyon yöntemi dünyada özellikle Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve İsrail gibi suya erişim sorunu yaşayan, ekonomik düzeyi yüksek ülkelerde kullanılmaktadır. Ancak hem çok pahalı, hem çok enerji ihtiyacı doğuran, hem de deniz ekosistemine zararlı bir yöntemdir. Tuzdan arındırma çok fazla enerji gerektirir. Desalinasyon yönteminde; reverse ozmos (ters tuz basıncı) uygulanarak membran sistemi ile tuzlu suyun içindeki tuz alınmaktadır. Sistem maliyeti enerji maliyetine, membran teknolojisine bağlı kalmaya devam ettiği sürece, bu teknolojiler kendilerine en çok ihtiyaç duyan gelişmekte olan ülkeler için uygun yöntemler olamaz. Sonuç olarak halkın içme suyuna erişimi de daha pahalı olacaktır. 

Tuzdan arındırmanın enerji yoğunluğu yanında geride bıraktığı tuz yoğun akışkan da ayrı bir sorundur. Bu teknikle arındırılan su alınan suyun en fazla %60 ı kadardır, Denizden büyük miktarlarda su alarak ters ozmos ve ultra filtrasyon yöntemleri ile birlikte tuzsuzlaştırma işlemi hem denizden su alırken, hem de denize tuzla yoğunlaşmış konsantre akışkanı deşarj ederken deniz ekosistemindeki varlıklar için geri dönüşsüz zararlar verecektir. Deşarj edilecek olan tuz yoğun akışkan toksik etkisini hızla göstererek deniz yaşamında biyo-çeşitliliği olumsuz etkileyecek, balık popülasyonu hızla azalacak, deniz giderek kirlenecek, çölleşecek, çeşitli canlı türlerinin yaşaması daha da imkansızlaşacaktır. Sonuçları itibarı ile desalinasyon tesisleri, 1976 Barselona Sözleşmesi gibi Akdeniz’in korunması amaçlı birçok uluslararası sözleşmeye de aykırıdır. Desalinasyon projelerini iptal eden mahkeme kararları ve bilirkişi raporları da bu yöndedir. En son Datça ve Bozburun’da yapılması planlanan desalinasyon tesislerinin ÇED gerekli değildir kararı da bilirkişi raporlarına dayanılarak iptal edilmiştir. 

Yine son zamanlarda suyu daha az tuzlu olduğu için desalinasyonun daha az maliyetli olacağı söylenerek gündeme getirilen Ekinanbarı suyu için de aynı endişeleri taşıdığımızı bildirmek isteriz. Bu projenin Geyik Barajı’nın kamulaştırılmasından 4 kat daha fazla maliyetli olacağı MUSKİ tarafından da açıklanmıştır.

Su sıkıntısı yaşanan yerlerde, bu teknolojiyi uygulamayı düşünmeden önce atılması gereken birçok adım vardır: Öncelikle yaşam için vazgeçilmez olan suyun kirletilmesinin ve gereksiz sarfiyatının önüne geçilmesi şarttır. Denize atılan atık suyun yeniden kazanılması, suyun doğru ve ihtiyatlı kullanımı, su tüketimini teşvik eden yapılaşma faaliyetlerinin sonlandırılması, tarımda aşırı su kullanımının önlenmesi, şebekedeki kayıp ve kaçakların azaltılması, yağmur hasadı işlemlerinin planlı ve etkin uygulanması, bölgede her gün neredeyse bir milyon insanın ihtiyacı kadar su kullanan –Muğla’nın nüfusu bir milyon civarındadır- ancak enerji üretimine katkısı sadece %2 olan, ömrünü çoktan doldurmuş 40 yıllık termik santrallerin kapatılması gibi önlemlerin öncelikle hayata geçirilmesi gereklidir. Oysa ki Muğla’da tam tersi uygulamalar yapılmaktadır. Dalaman’daki Hilton Otel’in Golf Tesisi Projesi bunllardan biridir. Yüzlerce ağacın kesileceği proje sonucunda oluşan çim sahanın sulanması için de milyonlarca metreküp su kullanılması gerekecektir. Bir başka örnek ise, nüfus yoğunluğu nedeniyle büyük sorunlar yaşayan Bodrum ‘da hala yüksek kapasiteli yeni otel projelerinin hayata geçirilmeye çalışılmasıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Bodrum’un en bakir yerlerinden ve çoğu orman olan Kızılağaç’ta 3.575 yatak kapasiteli 7 otel için yatırımcılara arazi tahsis edileceğini ilan etmiştir. Bırakın orman alanlarının katledilecek olmasını, bu otellere nereden su sağlamayı düşünüyorlar? Yoksa termik santraller gibi oteller de mi su arzında halktan öncelikli olacak! Suya erişimin bu kadar zorlaştığı koşullarda bu uygulamaların hangi akla hizmet ettiğini anlamakta zorluk çekiyoruz.

Sonuç olarak, denizden su elde etmeyi planlamadan önce bölgede hali hazırda suya ihtiyaç duyulan tüm süreçlerin tartışılması, suyun yaşam için vazgeçilmez olduğunun kabul edilmesi, bölgemizde su gereksiniminin doğru hesaplanması ve gerekli önlemlerin alınması öncelikli olmalıdır. 

Demokratik kitle örgütleri; emek, ekoloji, meslek örgütleri ve yöre halkı ile birlikte, suyun ve ekosistemlerin korunması esas alınarak su sorununun çözümü tartışılmalı, çözümler aranmalı ve su sorununun çözüm yolları doğru saptanmalıdır.

Su varlıkları ve deniz ekosistemi ise mutlaka korunmalıdır. 

Kamuoyuna Saygılarımızla

Muğla Su İnisiyatifi